ABD Başkanı Donald Trump’ın uzun süredir dile getirdiği hedeflerden biri, NASA yerine özel uzay şirketlerine yatırım yapmaktı. Bu doğrultuda ajansın başına Trump’a yakın isimler geçirilmişti.
Havacılık dergisi Aviation Week’in haberine göre, Trump yönetimi bu hedef doğrultusunda NASA’da sert bütçe kesintileri uygulanmaya hazırlanıyor.
BÜTÇE YARI YARIYA AZALACAK
Yönetimin 2026 mali yılı için planladığı bütçe, NASA’nın bilim direktörlüğü bütçesini yaklaşık yüzde 50 azaltmayı ve binlerce çalışanı işten çıkarmayı öngörüyor.
Bu durum, iklim değişikliğini inceleyen iki uydu görevinin iptali de dahil olmak üzere onlarca bilimsel misyonun sonunu getirecek.
Futurism’in haberine göre NASA Bilim Misyon Direktörlüğü’nden Nicola Fox, “Şu anda başkanın bütçesinde bize ayrılan kaynakların sınırları içinde plan yapıyoruz” dedi.
PLANLAR HIZLANDI
Trump’ın ikinci kez göreve gelmesinden bu yana geçen yedi buçuk ayda, NASA üzerinde yüzde 25’lik genel bütçe kesintisi baskısı oluşmuştu. Los Angeles Times’ın aktardığına göre, ajansa bu kesintiler konusunda neredeyse hiç söz hakkı verilmedi.
Yakın zamanda duruma tepki gösteren bir dizi NASA çalışanı görevlerinden istifa etmişti.
1 Ekim’de yürürlüğe girecek 2026 bütçesi Kongre onayı olmadan kesinleşmeyecek. Ancak Trump yönetiminin planlarını hızla uygulamaya koyduğu belirtiliyor.
Yorumculara göre bu bütçe, “NASA’yı kurtarmak için çok geç kalındığı” anlamına gelebilir.
Eski NASA astronotu ve Bilim Direktörlüğü yöneticisi John Grunsfeld, bu kesintilerin arkasında daha endişe verici bir amaç olabileceğini öne sürdü.
Grunsfeld, “Bu, Amerika’yı bilerek cahilleştirme çabasının bir parçası olabilir. Kötü eğitilmiş insanlar, eleştirel düşünme yeteneği güçlü olanlara göre çok daha kolay manipüle edilir” ifadelerini kullandı.
“YOK OLUŞ SEVİYESİNDE TEHDİT”
Kongre’de ise bu kesintilere karşı güçlü bir muhalefet var. Senato’nun tahsis komitesi, NASA’nın 2026 bütçesini 24,9 milyar dolar olarak belirleyen ve mevcut seviyeyi koruyan bir alternatif bütçe önerdi. Ancak bu karşı teklifin akıbeti henüz net değil.
Politikalara tepki gösteren uzmanlara göre, bilim direktörlüğü için bu kesintiler “yok oluş seviyesinde bir tehdit” anlamına geliyor.
Uzay araştırmalarında onlarca yıllık birikimin tehlikeye girdiği belirtiliyor. Buna göre eğer Kongre hızlıca harekete geçmezse, Trump’ın “dar” bütçesi hayata geçecek ve NASA’nın bilim programları için “çok kötü” sonuçlar doğuracak.
